خداحافظی با پوشک یکی از چالش‌های همیشگی والدین است که هم مشتاقانه می‌خواهند آن را شروع کنند و هم دل نگرانی‌هایی با آن دارند. در آموزش توالت رفتن زمان‌بندی درست اولین حرف را می‌زند. فرآیند می‌تواند ساده‌تر شود اگر زمان مناسبی را برای آن انتخاب کرده باشیم و کودکمان آمادگی ترک پوشک را داشته باشد. در این آموزش رویکرد روز و شب با هم متفاوت است. اغلب کودک تمام طول روز را می‌تواند خشک بماند اما برای مدتی طول می‌کشد تا این کار را نیز بتواند در شب هم انجام دهد. در این مقاله، نحوه آموزش از پوشک گرفتن را در روز و شب توضیح می‌دهیم و نکاتی را ارائه می‌کنیم که به موفقیت کودک کمک کند.
بهترین سن برای شروع آموزش توالت رفتن چه سنی است؟
اکثر کودکان در سنین 2 تا 3 سالگی آماده هستند تا تمرین روزانه توالت رفتن را شروع کنند. عوامل اصلی که به شما در تشخیص آمادگی کودکتان در این موضوع کمک می‌کند، در ادامه لیست شده‌اند:
- رشد گفتاری: کودک قادر به درک و پیروی از دستورالعمل‌های ساده است. او می‌تواند به شما بگوید که باید از توالت استفاده کند و یا وقتی در پوشک خود مدفوع کرده است به شما اطلاع دهد.
- رشد فیزیولوژیکی: کودک توانایی نشستن بر روی توالت مخصوص به خود را داشته باشد. بتواند احساس کند که در حال مدفوع کردن است و یا احساس مدفوع داشتن را تشخیص دهد. حتی بتواند تا حدی این فرآیند را کنترل کند. به عبارتی ماهیچه‌های درگیر در این فرایند در کنترل کودک باشند.
- رشد شناختی: کودک شناخت لازم از توالت و روند آن را داشته باشد. برای رفتن به توالت از خود علاقه نشان دهد و یا توالت رفتن دیگران را تماشا کند. گاهی کودکان بعد از احساس خیس بودن، پوشک خود را درمی‌آورند. این نشانه خوبی از رشد شناختی کودک است.
چگونه آموزش توالت رفتن را در طول روز شروع کنم؟
قبل از شروع پروسه، کودک را با وسایل مربوط به این کار آشنا کنید. یک صندلی آموزشی یا تبدیل توالت بخرید. کتاب‌های تصویری آموزش توالت را با کودک بخوانید. شورت‌های آموزشی ممکن است به روال شما کمک کند. عروسک‌ها یا تصاویری که سیستم گوارش را نشان می‌دهد نیز می‌تواند برای کودک مفید باشد.
هنگامی که آمادگی لازم را کسب کردید، روند را شروع کنید:
- وقتی کودک از خواب بیدار می‌شود، به او یادآوری کنید که امروز قرار است از لگن مخصوص به خودش استفاده کنند. برای کودک لباس مناسب و راحتی انتخاب کنید که برای هر بار رفتن به توالت به دردسر نیفتد.
- می‌توانید از کلمه و یا عبارتی که مربوط به زمان توالت رفتن است بین خودتان استفاده کنید. در طول روز به او نوشیدنی بدهید تا فرصت کافی برای تمرین داشته باشند.
- اولین تجربه روی لگن مهم است. سعی کنید آن را امن و با خوشحالی برگزار کنید. کودک نترسد و حس امنیتش را از دست ندهد.
- در روزهای اول مدام او را زیرنظر داشته باشید. ممکن است گاهی اعلام نکند که نیاز به توالت رفتن دارد. شما علایم را چک کرده و به او یادآوری کنید. دقت کنید تعداد یادآوری‌ها آنقدر نباشد که کودک را به سمت لجبازی ببرد.
- هر گونه احساس ناخوشایند در کلماتی که به کار می‌برید و یا در حالت صورتتان را از خود دور کنید. کودکان بسیار حس قوی‌ای دارند. حتی اگر اتفاق ناخوشایندی رخ داد. توالت کثیف شد و یا هر اتفاق دیگری، با آرامش به مسئله رسیدگی کنید.
- برای خواب می‌توانید از پوشک استفاده کنید. در روتین آمادگی برای خواب حتما رفتن به توالت نیز اضافه شود. برای کودک توضیح دهید که اگر پوشکش در طول شب خیس شود هیچ اشکالی ندارد. حتی اگر لباس و یا تشکش خیس شود، می‌توانید با هم به مسئله رسیدگی کنید و جای هیچ نگرانی نیست. کودک باید اطمینان‌خاطر داشته باشد و دچار استرسی در این مورد نشود.
تفاوت تمرین توالت رفتن در روز و شب چیست؟
آموزش توالت در روز و شب دو فرآیند بسیار متفاوت است. هنگامی که کودک شما در طول روز بیدار است، می‌توانید به او آموزش دهید که به توالت برود، اما هیچ راهی برای انجام این کار در شب در حالی که او خواب است وجود ندارد. توانایی کودک شما برای خشک ماندن در طول شب تا حد زیادی یک فرآیند بیولوژیکی است، نه چیزی که بتوانید به او آموزش دهید. برای اینکه کودک شما بتواند در طول شب خشک بماند، مثانه او باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا ادرار تولید شده در هنگام خواب را در خود نگه دارد، یا مغز او باید به اندازه کافی بالغ باشد تا او را در هنگام نیاز به رفتن به توالت بیدار کند.
از چه سنی می‌توان آموزش شب را شروع کنید؟
اگرچه واقعا نمی‌توان به کودک خود آموزش داد که در طول شب خشک بماند، اما یک نشانه خوب برای اینکه او ممکن است آماده پوشیدن لباس زیر در رختخواب باشد این است که صبح خشک از خواب بیدار شود. یا ممکن است کودکتان به شما بگوید که دیگر نمی‌خواهد یک شب پوشک بپوشد.
چگونه می‌توان کودک را در برای شب آماده کرد؟
اگر کودک شما صبح خشک از خواب بیدار می‌شود یا ابراز کرده است که دیگر نمی‌خواهد پوشک بپوشد، می‌توانید این نکات را برای موفقیت در تمرین شبانه دنبال کنید:
- تمرین روزانه توالت رفتن را ادامه دهید.
- مصرف مایعات قبل از خواب را محدود کنید.
- رفتن به توالت را بخشی از روال قبل از خواب خود قرار دهید.
- برای اتفاق‌های احتمالی آماده باشید. استفاده از محافظ تشک ضروری است. سهولت و سرعت آماده کردن تخت در اتفاق‌هایی که ممکن است در شب رخ دهد، اولویت دارد.
- رفتن به توالت در شب را برای کودک راحت کنید. مطمئن شوید که مسیری با نور کافی به سمت توالت وجود دارد تا کودک به سختی نیافتد.
- اگر کودک شما مرتبا تشک خود را خیس می‌کند، از پوشک یا شورت آموزشی استفاده کنید و چند ماه دیگر دوباره امتحان کنید.
آیا باید کودکم را برای توالت رفتن در شب بیدار کنم؟
بیدار کردن کودک در شب بستگی به شرایط کودک شما دارد. اگر کودک کاملا به روال کار آشنا است، سعی کنید در نور کم او را راهی توالت کرده و بعد از آن دوباره به تخت‌خواب ببرید. اما اگر کودک شما هوشیار می‌شود و بعد از آن تا ساعت‌ها بیدار می‌ماند و خوابش مختل می‌گردد، توصیه نمی‌شود که برای توالت رفتن او را از خواب بیدار کرد.
آیا آموزش توالت ممکن است باعث بیدار شدن کودک در طول شب شود؟
پس از آموزش توالت در روز، برخی از کودکان در طول شب بیشتر از خواب بیدار می‌شوند زیرا یا نیاز به توالت رفتن دارند یا در پوشک خود کارشان را انجام داده‌اند و می‌خواهند تعویض شوند. ممکن است کودک شما نتواند دلیل بیدار شدن خود را بیان کند. اگر پوشکش خیس است، آن را عوض کنید و دوباره بخوابانید. و اگر پوشکش خشک است، از او بپرسید که تمایل دارد به توالت برود یا خیر. اگر کودکتان می‌داند که نیاز به توالت رفتن دارد و می‌تواند آن را با شما در میان بگذارد و یا اگر تمایلی به ادرار کردن در پوشک خود ندارند ، به نظر می‌رسد زمان آن رسیده باشد که آموزش توالت رفتن در شب را شروع کرده و پوشک شبانه را حذف کنید.
چه زمانی باید نگران شب ادراری کودک باشیم؟
اگر کودک شما هنوز بیشتر صبح‌ها خیس از خواب بیدار می شود، ممکن است شما را در این مورد نگران کند که آیا این روال طبیعی است؟ تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است کودک تا سن 5 سالگی این تجربه را در شب داشته باشد. ژنتیک، کوچک بودن مثانه یا کنترل کم بر روی ماهیچه‌ها و عضلات از عواملی است که در ادرارهای شبانه کودک نقش دارد. تا سن 7 سالگی، شب ادراری کاملا طبیعی تلقی می‌شود و جای نگرانی نیست. هم‌چنین این مسئله در پسران نسبت به دختران شایع‌تر است.
عقب‌نشینی از روال معمول توالت رفتن نیز در کودکان بسیار طبیعی است. این اتفاق به خصوص زمانی که تغییرات بزرگی در اطراف کودک رخ می‌دهد، مانند ورود خواهر یا برادر جدید، حذف پستانک، شروع مهدکودک و … شایع خواهد بود. بنابراین وسایل موردنیاز را در دسترس داشته باشید. برای مثال بهتر است برای مدتی محافظ تشک را نگه دارید.
باز هم تاکید می‌کنیم که خونسردی خود را خصوصا در شب‌اداری‌ها حفظ کنید. از طرفی شما خسته هستید و تعویض لباس و فراهم کردن شرایط خواب برای شما سخت است. اما از طرف دیگر به یاد داشته باشید که این موضوع خارج از کنترل کودک شما است و با بزرگ‌تر شدنش مسئله حل خواهد شد. بنابراین در آرامش شرایط را برای برگشتن به خواب فراهم کنید و با روی باز به کودکتان شب‌بخیر بگویید.
اگر کودک شما هنوز بعد از 7 سالگی تشک خود را خیس می‌کند، یا اگر بعد از ماه‌ها خشک بودن، ناگهان شروع به خیس کردن لباس و تشک خود می‌کند، حتما این موضوع را با متخصص در میان بگذارید تا احتمالات لازم برای کودک شما بررسی شود.
ماتیکانکده کتاب‌های زیر را در زمینه آموزش توالت رفتن و از پوشک گرفتن کودک پیشنهاد می‌کند. برای دسترسی و خرید این کتاب‌ها به بخش فروشگاه مراجعه کنید.
